Teksty
Starzeniec
Nad brzegami Białej Przemszy
Na Podolu biały kamień,
Podolanka siedzi na nim.
Przyszedł do niej Starzeniec
Pytał się jej o wieniec.
Idź do sadu wiśniowego
Znaleź zwierza zielonego,
Ugotuj go miękusieńko,
Posiekaj go drobniusieńko.
Jak pojedzie brat z lewicy,
Daj mu wypić we szklanicy.
Brat pije, z konia leci;
Pamiętaj siostro na me dzieci.
Jakby ja na twoje dzieci pamiętała,
Toby ja cię nie zabijała.
Nad stawem
Nad brzegami Białej Przemszy
Szedł chłop koło stawu, Płanetników spotkał,
Byli czarni okropnie a było ich w bród,
Znał ich z opowiadań, jak mówiła plotka
Oni dmuchając w wodę, zmieniali ją w lód.
Jak wody nabrali, obłoki do nieba
Hen ich zabierały i znikali tam.
Jeden nie mógł dźwignąć lodu jak potrzeba
Więc poprosił chłopa ?pomóż że ty nam?
Więc chłop im pomagał nieść ten lód do góry
I tak się zorientował i po chwili zgadł:
Płanetnicy tworzą i ganiają chmury,
A więc z tego są deszcze, ulewy i grad.
Jeden z Płanetników wyjawił mu skrycie,
By świętą leszczynę zatknął w zboża łan,
Pole mu ominie wtenczas gradobicie?
Tak to przewidywał Płanetników plan.
Gdy innym uprawy grad zniszczył doszczętnie,
To jego czarownikiem okrzyknęła wieś.
I musiał ze strachu chłop kląć się niechętnie
Że Płanetników widział tam nad stawem, gdzieś.
Zmora
Nad brzegami Białej Przemszy
Jeden krawiec pilnie szył
Bo robota ważna była
Szył już długo, późna noc,
Aż znużony zasnął miło
Wtem obudził krawca
Straszny koci wrzask,
Gdzieś pod domem w nocy,
Zanim nastał brzask.
Żal mu bardzo się zrobiło
Słysząc kocią krzywdę tą.
Wpuścił więc kota do izby,
W ciepły domu swego kąt.
Po czym znowu dopadł
Krawca mocny sen,
Jednak we śnie czuje
Jak coś dusi dech.
Krawiec oczy otwiera
Bo tchu złapać nie mógł już
Na nim siedzi zmora,
Ssie krew jego, szyję ściska.
Naraz znowu zmora
W kota zmienia się
I próbuje uciec,
Drapie i szarpie.
Rozgniewany bardzo krawiec
Chwycił kota za nogę
I jak szarpnął ? całkiem wyrwał,
A kot zniknął za progiem.
Następnego dnia
Nastała nowina
Baba z wsi tej samej
Nogę straciła.
Na zielonym sznurze
Nad brzegami Białej Przemszy
A w zielonym lesie
Diabeł babę niesie
W czerwonym kapturze
Na zielonym sznurze
Graj zbójnico
Nad brzegami Białej Przemszy
Graj zbójnico graj,
Tyści mnie to ty zabiła
I nóż we mnie utopiła,
Graj zbójnico graj.
Jak będę umierać
Nad brzegami Białej Przemszy
Jak będę umierać
Każę sobie zagrać.
Jakże się tu będzie
Z tego świata zabrać?
A grobie mój, grobie,
Trzeba leżeć w tobie,
Trzeba leżeć wiecznie,
Bo każą koniecznie.
A jak ci ja umrę,
Dusza moja wstanie.
Jak ci ja usłyszę
Z tych ziem naszych granie
W południe
Nad brzegami Białej Przemszy
W południe kosić wyszedł chłop,
Dojrzała już pszenica,
Jakaś kobieta woła stop!
To była Południca
Wyrwała kosę mu i już
Chce głowę ściąć paskudnie
I woła: chamie kosić zbóż
Nie wolno ci w południe!
Godzinę z jędzą krzepki chłop
Walczył o swoje życie,
A o trzynastej pierzchło zło,
Odpędził Południcę.
Nie miał pożytku z kosy, nie
Choć wiedźmie ją odebrał,
Bo gdzie dotknęła, było źle
Na ostrzu była szczerba.
Więc nową kosę kupił, lecz
Niepotrzebnie się z nią trudził.
Noc jeszcze przeszła, jednak chłop
Nazajutrz się już nie obudził?
Boginki
Nad brzegami Białej Przemszy
Hej tam pod lasem
Boginek cienie
Pewna baba już miała urodzić
Zła Boginka, duch, który moc posiadł,
Porwać dziecko pragnęła, jak złodziej
Mówi zza drzwi że ona kumosia.
Głupia baba swe drzwi otworzyła
A Bogienki co stały za oknem,
Pochwyciły ją wredne i siłą
Hen włóczyły przez bagna okropne.
Przerażona zaczyna już płakać
Ale cała w strachu i w nerwach
Uchwyciła jakiegoś się krzaka,
Że jej wiedźmy nie mogły oderwać.
Przy tym krzaku wiec ją zostawiły,
Bo kurczowo już baba aż zgięta.
Opuściły niebogę już siły,
I na wieki zamknęła oczęta.
Się zdarzenie skończyło niemiło
Uchwyt baby był chwacki i dumny,
Że wykopać ten krzak trzeba było
Razem z nim ją włożono do trumny.
Za wsią w leśnej dziczy
Nad brzegami Białej Przemszy
Za wsią w leśnej dziczy
Umarł chłop - leśniczy
Nie powiedział żonie
Że sam jest strzygoniem.
Żona go po zgonie
Złożyła na słomie
Lico zimne, zbladłe,
Przykryła prześcieradłem.
Naraz pies zaczyna
Warczeć, toczyć ślinę.
Aż tu chłop bez duszy,
W słomie się poruszył
I tak wstaje z leża,
Zdusić psa zamierza,
Ten za oknem znika-
Tak śmierci unika.
Żona dziecko wzięła
W komorze się zamknęła,
Strzygoń się dobija
Lecz wejść nie zdoła nijak.
Wziął więc drugie dziecko,
Z kołyski przy piecku,
I malca biednego
Rozszarpał całego.
Wtem głosy u doma
Zmusiły strzygonia
By zaległ bez ruchu
Na słomie w zaduchu.
Ludzie wszyscy wchodzą,
Wkoło wzrokiem wodzą.
Dziecię martwe, płacz w komorze,
Domostwo w rumorze.
Więc drzwi wywarzyli
Żywe dziecko kwili
Żona we łzach cała
Blada i struchlała.
Już strzygonia każą
Położyć w dół twarzą,
Wraz z kartką z imieniem
Daną w podniebienie.
I jeszcze łopatą
W plecy biją za to,
By już z trumny nie wstał
By w grobie pozostał.
Dziewczyna utopcowa
Nad brzegami Białej Przemszy
Żyła niegdyś panna miła
Ogromnie tańce lubiła
Urodziwa była owa,
dziewczyna utopcowa
Choć hulali z nią parobcy,
Wychodziła o północy,
Do domu wracać gotowa
dziewczyna utopcowa
Raz do świtu, chłopcy śmiali,
Na tańcach ją zatrzymali,
Wiedzieć chcą jak się zachowa
dziewczyna utopcowa
Chłopca co miał wdzięku sporo,
Sprowadziła nad jezioro,
Tam mu rzecze takie słowa
dziewczyna utopcowa
"Patrz na wodę, co urzeka,
jak zakrwawi się, uciekaj!"
I w jeziorze już się chowa
dziewczyna utopcowa
Woda nie poczerwieniła,
Wyszła z głębin panna miła.
Wielce jego oczarować
dziewczyna utopcowa
W toń jeziora chłopca tego
do Utopca - ojca swego
Wprowadziła białogłowa,
dziewczyna utopcowa
Topielec
Nad brzegami Białej Przemszy
Jeden chłop co był topielec
Do rzeźnika poszedł aby
Na posiłek mięso nabyć
Pokazuje rzeźnikowi
W którym miejscu uciąć mięso
Chłopu ręce się aż trzęsą
Razem z mięsem ciął dwa palce
Twarz topielca sina, blada
Do rzeźnika tak powiada
Za to coś mi zrobił chłopie
Kiedykolwiek cię utopię!
Wiedz że wnet cię śmierć nie minie
Rzeźnik groźbą przestraszony
Bardzo się wystrzegał wody
Bo ku temu miał powody
Raz był z żoną na biesiadzie
Kiedy już się ubawili,
W domy czas, już się zmęczyli.
Nagle pić mu się zachciało
W sieni zaś naczynie stało
Beczka pełna zimnej wody
Tam topielec już czatował
Złapał chłopa, zbiornik duży,
Głową na dół go zanurzył
Patrzy żona, z beczki nogi.
Chłop nie żyje, smutku wiele.
Tak to zemścił się topielec.
Oj śmierć moja
Po drugiej stronie mgły
Oj śmierć moja śmierć moja, nie bierz że ty mnie jeszcze,
Oj niech że se upatrzę, da na cmentarzu miejsce.
Oj toruj że mi toruj, da dróżeczkę od pola,
Oj którędy chodziła, da kochaneczka moja.
Do jeziora
Po drugiej stronie mgły
Tam w jodłowym borze, w głębokim jeziorze
Piękna rybka pływa:
Oj nie rybka, nie rybka w jezioreczku pływa
Lecz oczarowana panna nieszczęśliwa.
Oj upleć mi siostro, siostro ukochana
Z jedwabiu siateczkę, z jedwabiu cienkiego.
Z jedwabiu siateczkę, z jedwabiu cienkiego,
Pobiegnę i rybkę łowić siatką będę.
Słoneczko wzejdzie, słoneczko się schowa,
Do sianka moja nie przylegnie głowa;
W nocy świecić mi będzie księżyca łuczywo,
Nie wrócę, nie wrócę, chyba z rybką żywą.
Płakała siostra, mateczka płakała,
Jakby osiny listek drżąca stała;
Nie słuchał chłopak, nie słuchał nikogo,
Do jeziora pobiegł drogą.
Słoneczko wstaje, słoneczko zachodzi,
Do siostry, do matki, syn jej nie przychodzi;
Oj nie przyjdzie, nie przyjdzie, nikt go już nie zoczy,
Szczupak mu wyżera oczy?
Bies
Po drugiej stronie mgły
Miedzą dziewki szły wesołe,
Popijały z dzieży smołę;
Młodzi chłopcy szli granicą,
Pili miód szklanicą.
Chłopcy borem szli szumiącym,
Rozmawiali z wszechmogącym,
Szły dziewczęta czarnym lasem,
Z chichotami i z hałasem.
Szły i chichotały, z biesem rozmawiały?
Wodnica
Po drugiej stronie mgły
Jedzie młodzian jedzie, po kwiecistej smudze,
A dziewczyna dzbanem czerpie wodę w strudze.
"Dziewczyno, dziewczyno, podaj że mi wody
Dajże ucałować prześliczne jagody".
A dziewczę ucieka po kwiecistej smudze.
"Koniku, koniku, zaplotę ci grzywę
Jeżeli dogonisz dziewczę urodziwe;
Koniku, koniku, złotem cię podkuję,
Jeżeli dziewczęcia oczko pocałuję".
I konik dał susa a dziewczę drugiego,
I zaraz już było pół mili od niego.
A młodzian pogania, a dziewczę się śmieje
I pierzcha ucieka jak sarna przez knieje.
I przybiega nad brzeg jeziora modrego:
"Pójdźże chłopcze ze mną, do miękkiej pościeli,
Pójdźże chłopcze ze mną, do wodnej topieli."
I przeląkł się młodzian dziewczęcia - wodnicy,
Chciał uciekać, lecz się wplątał w rogoziny.
Wodnica go ciągnie na głębie, topiele,
I z mułu mu na dnie miękkie łoże ściele.
A konik sam wrócił przed chatę ojcową,
Rży i grzebie nogą z pochyloną głową.
"Pójdźże stary ojcze, na weselne gody,
Syn się wasz ożenił, wziął jeziorne wody"
W posag od dziewczyny: Oj tam mu wesoło,
Szczupaki całują urodziwe czoło.
Oj tam mu wesoło, fale przygrywają,
Łechcą go pod boki i o pierś pluskają.
Przyszedł Kupała
Po drugiej stronie mgły
Przyszedł nam Kupała, przyniósł wody dzban,
Przez parkan wiedźmę, bies rzucał na łan.
Kupalnej nocy bies do sztuk ochoczy,
Łakomej mleka wiedźmie wydarł oczy.
Powiedz Słońce
Po drugiej stronie mgły
Tam sta mężów setne głosy
Grzmią po górach, grzmią po lesie,
Z wyżyn słuchają niebiosy,
Co tak huczy, co tak grzmi?
Wicher wyje ? jeźdźców płacze,
Pędzą bez jeźdźców rumaki,
W skrzepłej broczą krwi kulbaki,
Jako dęby mężów młodych.
- Z nieba szczytu powiedz Słońce!
Stamtąd widzisz świata krańce,
Czy mój gromi mąż pohańce,
Jego rozkazy słyszysz tam grzmiące?
Z nieba szczytu powiedz Słońce,
Czy mego syna śmierć nie skosiła,
Czy brodzi mieczem we krwi pohańców,
I zdziera łupy i pędzi brańców?
- Powróć dziedziczko Litwy,
Mdłości łzami płakać ci!
Wdowąś księżno ty!
Zwyciężca rąbiąc orężem,
Nie miał litości nad twoim mężem;
Wydarł mu język, wyłupił oczy,
Niebo się mroczy,
Patrząc na mękę męża twojego.
Powróć dziedziczko Litwy,
Mdłości łzami płakać ci!
Syna twego tracisz ty!
W zażartej polu bitwy
Zwyciężca pojmał syna twojego;
Stawia mu szubienicę i drwi i szydzi.
Pojrzał syn w koło: swoich nie widzi,
Wszyscy runęli trupami!
Oj ciężko wam, krwawo było z pohańcami.
Śpiewaj siostrzyczko
Po drugiej stronie mgły
Śpiewaj siostrzyczko czemu nie śpiewasz,
Śpiewaj siostrzyczko czemu nie śpiewasz?
Czemu na rączki białe czoło chylisz zsępiałe?
Jakże mnie śpiewać, jak się weselić,
Jakże mnie śpiewać, jak się weselić,
Kiedy szkoda w ogrodzie w mej zielonej zagrodzie?
Ruty zdeptane, róże zerwane
Ruty zdeptane, róże zerwane
I lilije pomięte, rosy krople zstrząśniete.
Jakże mnie śpiewać, jak się weselić,
Jakże mnie śpiewać, jak się weselić,
Po takiej wielkiej szkodzie w zielonym mym ogrodzie?
Czy północ wieje czy rzeka wzbiera,
Czy północ wieje czy rzeka wzbiera?
Czy Perkun grzmi gromami, bije błyskawicami?
Nie północ wieje nie rzeka wzbiera,
Nie północ wieje nie rzeka wzbiera,
Nie Perkun grzmi gromami, bije błyskawicami.
Męże brodaci, męże zza morza,
Męże brodaci, męże zza morza,
Do brzegu przypłynęli, do sadu mi wlecieli.
Ruty zdeptali róże zerwali
Ruty zdeptali róże zerwali,
I liliję pomięli, roseczkę otrząsnęli:
Och i ja sama ledwom się skryła,
Och i ja sama ledwom się skryła,
Pod ruty gałązkami, pod czarnemi wiankami!
Gdy na morzach drzewa
Po drugiej stronie mgły
Dziś ałus pijemy, jutro wyciągniemy
Na Węgrów posady.
Kędy rzeki wina, kędy jabłka złote
A bory ? to sady.
Co robić będziemy, na tej Węgrów ziemi?
Miasto zbudujemy z diamentów kamieni
Z oknami słonecznemi.
A kiedy wrócimy z tej węgierskiej ziemi?
Kiedy pień zaśpiewa, zazielenią głazy,
I na morzach drzewa.
Burza poniosła
Po drugiej stronie mgły
Na morzu Słońce igrało,
W głębi wód się przeglądało.
Tatiana tam przybiega,
Czerpnie wody, patrzy na dnie,
Pośliźnie się w morze wpadnie;
Tonie, krzyk jej się rozlega:
Ojcze ratuj nieszczęśliwą!
Ojcze ratuj nieszczęśliwą!
Na brzeg ojciec biegnie żywo,
Lecz ni czółna, ani wiosła,
W chwili burza je poniosła.
Oj lata jastrząb
Po drugiej stronie mgły
Oj lata jastrząb lata za niemeńskie wody,
I przyjeżdżał, przybiegał do niej chłopak młody.
I na dębie siadł jastrząb a strzelec go zabił,
I chłopca jej młodego innej głos przywabił.
A pani jastrzębiowa za swojego syna,
Szponami się do piersi myśliwca przypina.
"Oj pójdę ja do lasu i urwę krzewinę,
Napoju ugotuję i struję zdrajczynię.
Niech chłopca kochanego drugiej nie odbiera
Niech sama jedna w świrnie z trucizny umiera!"
Kasztelanka
Po drugiej stronie mgły
Malowana szklanka, jedzie kasztelanka,
Za nią Kasztelanic od warszawskich granic.
Kasztelanic wzdycha, panna się uśmiecha,
Jechali we dwoje, jechali oboje.
Aże tu zza krzaka ujrzą wilkołaka,
Panna się nastroszyła
na murawkę wywróciła,
Kasztelanic także
A jakże! A jakże!
Ruta w ogniu trzeszczy
Po drugiej stronie mgły
Niechaj ruta w ogniu trzeszczy,
Czarownica z złości wrzeszczy,
Niech bylicy gałąź pęka,
Czarownica próżno stęka.
Myśmy tu przyszli z daleka,
Popalili zioła święte:
Nie zabiorą nam już mleka
Czarownice przeklęte.
Spokojnie nam ogień świeci,
I ziółeczko każde tleje,
Oj nie pomrą nasze dzieci,
Oj nie będzie swarn doma.
Pieśń wojów Bolesława
Zimowe Staniesłońca
Ojcom naszym wystarczały, ryby słone i cuchnące
My po świeże przybywamy, w oceanie pluskające.
Ojcom naszym wystarczało, jeśli grodów dobywali,
A nas burza nie odstrasza, ni szum groźny morskiej fali.
Ojce nasi na jelenie, urządzali polowanie,
A my skarby i potwory, łowim skryte w oceanie.
Luta Żmija
Zimowe Staniesłońca
Zieleń, zieleń bujny owies, hej ło łom
Czym bujniejszy tym zieleńszy.
A w tym owsie siwy kamień, hej ło łom
Na kamieniu luta żmija.
Kędy jedzie chłopiec młody, hej ło łom
Chciał on tę żmiję porąbać.
Ona jego pięknie prosi, hej ło łom
O mój chłopcze nie rąb że mnie.
Stanę ja ci się w przygodzie, hej ło łom
Weźmiesz żonę za wodami.
Za bystremi Dunajami, hej ło łom,
A ja tobie ją przeniosę.
I trzewiczka nie umoczę, hej ło łom
I sukienki nie uroszę.
Do wojny
Zimowe Staniesłońca
Ja jadę do wojny szabliczką błyskam,
Przyjrzyj się ma miła jak z konia padam
Żaden nie uwierzy ani ojciec mój,
Jaki porąbany, jaki posiekany ten koniczek mój.
Żaden nie uwierzy ani matka ma,
Jaka porąbana jaka posiekana ta moja głowa.
Żaden nie uwierzy jaki pogrzeb mój,
W dzwony dzwonienie, z gwerów strzelanie, wykopany dół.
Do tatarskiej ziemi
Zimowe Staniesłońca
Rabują Tatarzy w jażdowieckim zamku,
Nic w nim nie znaleźli jak jedno pacholę.
Powiedz nam pachole w której że to wierzy,
Gdzie pan z panią leży, oj gdzie leży.
Nie śmiem wam powiadać, dałby mnie pan ściąć.
Nie bój się pachole, weźmiemy cię z sobą,
Do tatarskiej ziemi, tatarskiej ziemi.
A pan z panią leży na najwyższej wierzy,
Pierwszy raz to strzychli nic nie urobili,
Drugi raz to strzychli wnet pana zabili
Trzeci raz to strzychli panią z sobą wzięli.
Jak idą tak idą przez łąki zielone,
Przez łąki zielone za mury zczernione.
Obejrzyj się pani na swe smutne mury,
Obejrzyj się pani na smutne mury.
Mury moje mury co oczerniewiacie,
Co oczerniewiacie że pana nie macie.
Pana wam zabili, panią z sobą wzięli,
Do wiecznej niewoli do tatarskiej ziemi.
Hej wojaku wojaku
Zimowe Staniesłońca
Hej wojaku wojaku,
Na zielonej łące,
Czemu żeś się nie bronił,
Gdyś miał szable w ręce?
Jaku żem się bronić miał,
Rękę mi ucięli.
I bronnego konika
Pode mną zabili.
Kruszwica
Zimowe Staniesłońca
A czy widzisz ty Kruszwicę?
A dyć to Piasto stolicę.
Toć to on tam królem bywał,
Da po Gople zawsze pływał.
A jak przyszły postrzyżyny,
Zaprosił na miód do siebie.
Oj tam chłopaki, dziewczyny,
Da hulały w tej potrzebie.
Dziewczyna się budzi
Zimowe Staniesłońca
Dziewczyna się budzi widzi myśliwego
I mówi w prostocie niewinnej do niego:
Cóż to za przyczyna, cóż to za przyczyna,
Jam nie wilk, nie liszka tylko dziewczyna.
Dziewczyno kochana spodobanie w tobie,
Pozwól mi się zbliżyć ku twojej osobie.
Idź ty precz oj idź precz, nie bądź ty mym katem
Bo bym oznajmiła to przed całym światem.
Mam ja kulę złotą i tę dałbym tobie,
Gdybyś mnie przyjęła ku twojej osobie.
Idź ty precz oj idź precz nie proś ty mnie o to,
Milsza jest mi cnota niźli twoje złoto.
Mam ja i dijament i ten dałbym tobie,
Gdybyś mnie przyjęła ku twojej osobie.
Idź ty precz oj idź precz powiem ja każdemu
Jakbyś był przyczyną smutkowi mojemu.
Bądź zdrowa dziewczyno spodobanie w tobie,
Gdyż nie chcesz pozwolić ku twojej osobie.
Poluj zdrów ach poluj tak jakeś polował,
A takie zwierzątka juźli nie znajdował.
Pożegnanie
Zimowe Staniesłońca
Czyliż ojczyzny nie kochasz o luba,
Że mi iść bronisz pierś nadstawiać za nię?
Czyliże nie wiesz jak wielka to chluba,
I jak jest słodkie na placu skonanie?
Alboż tak ufasz męstwu memu mało,
Że się ja strzałą nie zdołam odwinąć,
Że bić nie zdołam nieprzyjaciół śmiało
Lub ich zwyciężyć lub z honorem zginąć?
Wrócę li wrócę z zwycięstwem a tobie,
Nie miłoż będzie mię oglądać w chwale?
Lub gdy nie wrócę wiedz żem poległ w grobie,
Lecz pomnij na to żem poległ wspaniale.
Żal że Ci będzie żeś mą lubą była,
Gdyć rzekną ?poległ dla ojczyzny sławy??
lub czyż się ze mnie nie będziesz pyszniła,
Na głos ?twój luby był wojownik żwawy??
Jeszczem na względy nie zasłużył twoje,
Czegoż kosztowne, twe nie warte wdzięki?
Pójdę na wojnę ty przywdziej mi zbroję,
A wnet pokażę żem twojej wart ręki.
Bądź zdrowa luba i daj chustkę twoją,
Nią otrę czoło z wojennego potu,
Pod nią się prędko rany moje zgoją,
Będę do ciebie pisywał z namiotu.
Oławo Oławo
Zimowe Staniesłońca
Oławo, Oławo, ty nasza dziedzino,
Dwoje ślicznych dziatek do turek zajęli.
Zajęli braciszka, zajęli siostrzyczkę
Miłe mocne Bogi, zajęli siostrzyczkę.
A braciszka dali do ciemnej piwnicy,
A siostrzyczkę dali do jasnej świetlicy.
Siedem lat tam była, złotem, srebrem szyła,
A na ósmy roczek śnił ci jej się śniczek.
Śnił ci jej się śniczek, że umarł braciszek,
Śnił ci jej się drugi że jest jeszcze żywy.
Tak bardzo płakała, rękami łamała,
Miłe mocne Bogi, rękami łamała.
I dostała klucze od ciemnej ciemnicy,
Miłe mocne Bogi, od ciemnej ciemnicy.
Ciemnicę otwarła na brata zawołała:
Żywyś bracie żywy, alboś już umarły?
Żywych siostro żywy, po kolana zgięty,
Miłe mocne Bogi po kolana zgięty.
W moich białych włosach myszy gniazda mają,
Moje czarne oczy gady wyjadają.
Wzięła go za rękę i przecz wędrowała,
Od wsiczki do wsiczki aż do swej maciczki.
Gdy do matki przyszła o nocleg prosiła
Miłe mocne Bogi, o nocleg prosiła.
?Małą świetlicę mam, dla czeladki ją mam,
Idźcie do stodoliska, na zgniłe snopczyska.?
Gdy do stodoły przyszła, tak bardzo płakała,
Miłe mocne Bogi, matka nas nie poznała.
A małe pachole bieży ku stodole,
Ten głos usłyszało, matce powiedziało:
Moja miła matko miałoch ja braciszka,
Miałoch ja braciszka albo i siostrzyczkę?
Miałoś dziecię miało, aleś ich nie znało,
Miłe mocne Bogi, aleś ich nie znało.
A nie są to oni ? ci podróżni ludzie,
Miłe mocne Bogi, ci podróżni ludzie?
Do stodoły poszła, rękami łamała,
Miłe mocne Bogi, ja was nie poznała!
Choćbych ja wiedziała żeście moje dzieci,
Nocowałabych was w tej nowej świetlicy.
Tam za grodem
Zimowe Staniesłońca
Tam za grodem - gdzie Piastów wielki sen w ziemi tej swój początek wziął
Tam jeziora toń, żywej wody woń co magicznie spowiła mgła
W tafli wody tej czystej niczym łza starodawnych obrazów moc
Swarożyca blask i Peruna trzask błyskawicy rzuconej w dal
I Welesa magiczne oczy lśnią kiedy z Nawii wyłania się
I Jaryły kłos i sędziwy głos starych dębów gdzie duchów dom
W świętym gaju gdzie żerca wróżby tka przy obliczu Świętowita
I Dadźboga sny i Mokoszy łzy, co opadły na leśne mchy
Od północy Trygława posąg trwa, na połabskich polach krew
I Kupały zew i Pochwista dech, co rozrzuca korony drzew
I Boginki tańczące pośród brzóz przy muzyce i śpiewie trzcin
Wstaje nowy dzień, Swarga rzuca cień, Dolia dalej będzie tkać.
Pieśń Bojana
Zimowe Staniesłońca
Głód, powietrze, ogień, woda
I wszelaka zła przygoda
Będą temu, kto by starą
Ojców swoich wzgardził wiarą!
Zwierz drapieżny do obory
Między stada czarne mory
Wejdą temu, kto by starą
Ojców swoich wzgardził wiarą!
Chorobą się rozniemoże
I boleści twarde łoże
Zwiąże tego, kto by starą
Ojców swoich wzgardził wiarą!
A gdy skona, garści ziemi,
Gdzie by spoczął kośćmi swemi,
Nie dostanie, kto by starą
Ojców swoich wzgardził wiarą!
Marnie zginie!...Wiatr rozmiecie
Prochy jego po wszym świecie -
Marni zginie, kto by starą
Ojców swoich wzgardził wiarą!
Przyjechali Uzarowie
Jarowoj
Przyjechali Uzarowie z wojny
I pytali się gospody spokojnej,
I znaleźli gospodę spokojną
I Pytają o dziewczynę stroją.
Czyście ji tam nie widzieli w polu?
- wybiera pszeniczkę z drobnego kąkolu
Widzielim, widzielim na jej głowie wianek
Tak się świecił jak krakowski zamek.
Trzeba by tam sto uzarów posłać,
ażeby można tej dziewczyny dostać.
Jedni by tam z matuchną gadali,
Drudzy by córusię namawiali.
Cóż wy zrobicie choć me namówicie?
Iżeli nie będzie sześć koni w karycie,
Iżeli nie będzie lokaj w jaksamicie,
Iżeli nie będzie w pojeździe obicie,
Iżeli nie będą panny do ubioru,
Iżeli nie będą układać papioru,
Iżeli nie będzie muzyka do grania
Iżeli nie będą chłopcy do skakania.
Hułan
Jarowoj
Jedzie Hułan lasem, krzyknie sobie czasem
Idzie piechur bokiem potrząsa tłomokiem
Hułany panięta pojedli cielęta,
A Piechury rury ? noszą po nich skóry.
Wstąpił sobie Hułan na szklaneczkę miodu,
Sięgnął do kieszeni- pieniędzy jak lodu.
Wstąpił sobie Piechur na szklaneczkę piwa,
Sięgnął do kieszeni a pieniędzy nie ma.
Pieśń o Mazurach
Jarowoj
Mazurowie mili gdzieście się popili?
W Warce na gorzałce, w Czersku na złem piwsku,
Jechali przez pole złamali dwie kole.
Mazowiecki kaftan zgoninami natkan,
Co się Mazur ruszy z kaftana się kruszy,
Więc wąsy odyma, rohatynę trzyma.
Mazurowie naszy po jaglanej kaszy,
Słone wąsy mają piwem je zmywają.
Skoro se popiją wnet chłopa zabiją,
Szarszan zardzewiały z poszew opadały.
Chociaż w piasku brodzą, lecz ostrożnie chodzą.
Znaj, Polaku, pany - śmiałe Mazowszany:
Gotowi do boju w zwadzie i w pokoju,
A nie wiele mierząc, śmiejąc się uderzą.
Lech
Jarowoj
Mężny Słowianin Lech ? on w kraj wjechawszy,
Drużynie swojej, szlachcie rol rozdawszy,
Rozszerzał z niemi włość wszerz, wzdłuż, szeroko,
Gdzie zajrzeć mogło w który kraj ich oko.
Na końcu mieczów granice swe mając,
A nieprzyjaznym placu dostawając.
Z czego po dziś dzień cny Polanin sławny
Spaniały umysł mając w sobie dawny.
Potkać się w boju ? rzecz to jemu miła,
Chęć pogotowiu jest serce, jest siła.
Nie długo czekać, ledwie co lat minie,
Gdy zdradna siła od Polanów zginie!
Sokół siwy
Jarowoj
Hej tam za ciemnym borem,
Hej za białym jeziorem,
Hej siedzi sokół siwy
Hej opowiada dziwy
Hej bili się tam długo
Hej krew płynęła strugą
Hej rolę poorali
Hej strzałami zasiali.
Wizimir wnuk Lechów
Jarowoj
Nie wydał i ten cnych przodków Słowiańskich
W męstwie, dostając sławy w grunciech Dańskich.
Podchodząc morzem pod królewskie boki.
A jego myląc buczno-stąpe kroki.
Nie oparł się król nieprzyjazny nigdy,
Choć mocą chciał się pomścić swojej krzywdy.
Hołd dawać musiał Duńczyk bardzo szumny,
Nie zapomógł go umysł jego dumny.
Tak zuchwalce skracał, a z pokornemi
W pokoju mieszkał nie wzgardzając niemi.
Nie zostawiwszy potomka żadnego,
Umarł cnót pełen i męstwa sławnego.
Z wojny
Jarowoj
Jedzie, jedzie rycerz zbrojny,
Już powraca z krwawej wojny,
Suknia na nim krwią zbroczona
Szabla jego wyszczerbiona
I wita go ojciec stary
Siostry niosą bratu dary
Bracia wszyscy go witali
Sąsiedzi się radowali
Matko moja wyjdź do syna
Jak szczęśliwa to godzina
Niech uściskam twoje nogi
Przywitajże syna z drogi
Jakże ja mam wyjść do ciebie
Gdy po moim już pogrzebie
Pokój mi w ziemi zrobiony
Kamieniami wyłożony.
Wiecznie będę żył w żałobie
Gdy mateczka moja w grobie
Z ukrainy rycerz zbrojny
Już nie wrócę nigdy z wojny.
Ballada o Wandzie
Jarowoj
Wanda swych przodków sercem nie wydała,
Choć płeć panieńską i też postać miała,
Bo jako rycerz cny pysznostąpego,
Gromiła Niemca bronią opatrznego.
Gwałt tedy gwałtem odpędziwszy zbrojnie,
Państwo szczęśliwie rządząc i przystojnie.
Czystość panieńską Bogom poślubiwszy,
A wrzącym wirom wiślanym poruczywszy
Ciało swe: z mostu skoczyła do wody,
Dla sławy wiecznej nabyła tej szkody.
Często nam sławo koniec taki wodzisz,
Gdy bojaźń śmierci z oczu nam odwodzisz.
Przyszła z Polski nowina
Niesiem plon
Przyszła z Polski nowina
Pani pana zabiła
Pani pana zabiła
W ogrodzie go złożyła
Rutki tam posadziła
Rutki tam posadziła
Rośnij rutko wysoko, wysoko, wysoko
Pod okienkiem hej, pod okienkiem głęboko
Rutka okna sięgała
Pani pana płakała,
Pani pana płakała
Wyjrzyj dziewko w czarny las
Czy tu jedzie kto do nas
Czy tu jedzie kto do nas
Jadą tutaj panowie, panowie, panowie
Nieboszczyka hej, nieboszczyka bratowie
Przyjechali pod wrota
Pytali się o brata
Pytali się o brata
My z wojenki jedziemy
O bracie nic nie wiemy
O bracie nic nie wiemy
Sama nie wiem gdzie się dział, gdzie się dział, gdzie się dział
Na wojenkę hej, na wojenkę jechać miał
A coż tutaj tyle krwie
Na skrzewiczku na nozie
Na skrzewiczku na nozie
Cóż to za krew na sieni
Na chusteczce w kieszeni
Na chusteczce w kieszeni
Dziewka kury rzezała, rzezała, rzezała
Krewka ją hej, krewka ją popraskała
Wsiadaj wsiadaj na brykę
Jedźmy w strony dalekie
Pojechali za lase
I tam darli z niej pase
Wsiadaj wsiadaj na brykę
Jedźmy w strony dalekie
Pojechali za lase
I tam darli z niej pase
Wędrowali Rusy
Niesiem plon
Wędrowali Rusy, trzy szwarni karlusy,
Wędrowali lasem, kalinowym lasem.
Nadeszli tam drzewo, drzewo jaworowe.
Ciął pierwszy do niego - drzewo zasiniało.
Ciął drugi do niego - drzewo zakrwawiło,
Ciął trzeci do niego - drzewo przemówiło:
Nie jestem ja drzewo, drzewo jaworowe,
Jenoch jest dzieweczka z małego miasteczka.
Matka mnie przeklęła, jeszczech mała była.
Weźcie wy mnie weźcie do dom mnie zanieście.
Postawcie mnie u drzwi aż mnie matka ujrzy,
Postawcie mnie w sieni, w sieni za dźwierzami.
Jak mnie matka ujrzy uboleje się łzami,
Uboleje się łzami jak róża kwieciami.
Plon niesiemy plon
Niesiem plon
Plon niesiemy, niesiemy plon
W gospodarza, w gospodarza dom
Żeby dobrze plonowało, po sto korcy z kopy dało
Otwierajcie szeroko wrota
otwierajcie szeroko wrota
bo już skończona, bo już skończona
w polu robota
Plon niesiemy, niesiemy plon
W gospodarza, w gospodarza dom
Żeby dobrze plonowało, po sto korcy z kopy dało
Otwierajcie wszystkie wierzeje
otwierajcie wszystkie wierzeje
bo już pszenica, bo już pszenica
w polu nie wieje
Plon niesiemy, niesiemy plon
W gospodarza, w gospodarza dom
Żeby dobrze plonowało, po sto korcy z kopy dało
Dąb
Niesiem plon
Dąbrowa, dębina, wiatr szumieć zaczyna, gałęzie wygina.
Dąb, dąb stoi dąb.
Stoi dąb, stoi dąb, nic go nie ruszy stąd, niezłomny wytrwały
Jak kamienne skały.
Idzie wiatr dziki wiatr, dopadł las minął las, Wszystkie drzewa powalene.
Ale nie dębowe.
Nie jednej burzy zew zniszczyć chciał króla drzew, choć w posadach drżał,
Dalej twardo stał.
Wiatr czy deszcz, śnieg czy mróz, stoi dąb lasu stróż, wielka w dębie siła,
Która go stworzyła.
Idzie drwal odważny z toporem żelaznym, chciał go ściąć zamach wziął,
Runął sam, stoi dąb.
Hej drwalu odważny, nie byłeś rozważny, wysoko mierzyłeś.
Ale się przeliczyłeś.
Twój topór złamany, krew sączy się z rany, pamiętaj mój drogi
Silniejsze są Bogi.
Pod Kamieńcem
Niesiem plon
Pod Kamieńcem, pod Podolskim, stoi Turek ze swym wojskiem
Stoi, stoi i wojuje, więcej wojska potrzebuje.
I wysłała matka syna na wojenkę do Turczyna
I wysłała siostra brata na wojenkę na trzy lata.
Minął roczek drugi mija mego brata ni ma ni ma,
Pyta siostra najstarszego ? czyś nie widział brata mego?
Widziałem go w czystym polu, trzymał główkę na kąkolu
Konik jego wedle niego grzebie nóżką żałuje go.
I wygrzebał po kolana tak żałuje swego pana,
Kiedy ten pan na mnie siadał to ja goły owies jadał
Teraz nie mam garstki sieczki stoję we krwi po kosteczki
Teraz nie mam garstki słomy rozdziobią mnie kruki, wrony.
Zasiałam ja ruty
Niesiem plon
Zasiałam, ja jarej ruty w nowym ogrodzie,
Hej hej, mocne Bogi, w nowym ogrodzie.
Uwiję ja parę wieńców puszczę po wodzie,
Hej, hej mocne Bogi puszczę po wodzie.
Tamtą stroną jezioreczka jadą wojowie,
Hej hej, mocne Bogi jadą wojowie.
Puszczę, puszczę swój wianuszek, puszczę po wodzie,
Hej hej, mocne Bogi puszczę po wodzie.
Jeden mówi do drugiego - wianuszek płynie,
Hej hej, mocne Bogi wianuszek płynie.
Drugi mówi do trzeciego - panienka tonie,
Hej hej, mocne Bogi panienka tonie.
Trzeci mówi do czwartego - ja pójdę po nie,
Hej hej, mocne Bogi ja pójdę po nie.
Hej jak skoczył suknię zmoczył i sam utonął,
Hej hej, mocne Bogi i sam utonął.
Oj idźże ty kary koniu z siodłem do domu,
Hej hej, mocne Bogi z siodłem do domu.
Nie powiadaj kary koniu tego nikomu,
Hej hej, mocne Bogi tego nikomu.
A jak wyjdzie matka stara będzie się pytać,
Hej hej, mocne Bogi będzie się pytać:
Oj ty koniu, koniu kary gdzie mój syn młody?
Hej hej, mocne Bogi gdzie mój syn młody?
Nie powiadaj kary koniu żem ja utonął,
Hej hej, mocne Bogi żem ja utonął.
Tylko powiedz kary koniu żem się ożenił,
Hej hej, mocne Bogi żem się ożenił.
Moje żenienie - w wodzie tonie
Moje wesele - woda i ziele
A żona młoda - ta bystra woda
A starostowie - w stawie rakowie
A starościna - na stawie trzcina
Moi swatowie - w stawie ślizowie
Moja pierzyna - w stawie szelina
Moje poduszki - w stawie kamuszki
Żywa woda
Niesiem plon
Wiosenna wodo magiczna, tyś życiodajna tyś czysta,
Choć twoim łożem muł i kamienie,
Dajesz nam życie, ożywiasz ziemię.
Płyniesz do morza daleko, poisz po drodze każdego,
Choć twoim łożem muł i kamienie,
Dajesz nam życie, ożywiasz ziemię.
A w twojej toni wodnik śpi, wiosenny piorun go zbudzi,
Zbudzi ten wodnik wodnice
Wiły, brzeginie, topice.
Zatańczą tobie boginki, na skraju cichej dolinki,
Choć twoim łożem muł i kamienie,
Dajesz nam życie, ożywiasz ziemię.
Łzy kryształowe w sobie masz, choć brudy zmywasz cały czas,
Płyniesz nie tracąc wcale sił,
Uczyń by każdy takim był.
Kalina
Niesiem plon
Czego kalino w dole stoisz,
Czy ty się letniej suszy boisz?
Pewno bym ja tu nie stojała,
Gdybym się suszy nie bojała.
Wędruj kalino w ten ciemny las,
Zaśpiewa ci tam słowiczek w czas.
Słowiczek śpiewa a dziewka płacze
Dla ciebie miły wianek swój tracę.
Pozbyłam wianka rucianego,
A nabyłam żyjącego.
Wjeżdża braciszek w podwóreczko
Wtem zapłakało dzieciąteczko
Czyje to dziecię siostro płacze?
- mej sąsiadeczki panie bracie
Sąsiadeczka mnie uprosiła,
Bym jej dzieciątko ponosiła.
Podaj mi chłopcze ten ostry miecz,
To zetnę siostrze swej główkę precz.
Ale dzieciątko choć niemowlę było
Tak do wujaszka przemówiło:
- Którz mnie wujaszku teraz przytuli
Gdy dzwony grają już mej matuli?
Twoja wujaszku żona chodzi,
Mi się matula nie urodzi.
Jaryło
Mała nocka
Włóczył się Jaryło,
Po całym świecie.
Rodził żyto w polu,
Płodził ludziom dzieci.
A gdzie on nogą,
Tam żyto kopą.
A gdzie on na ziarnie,
Tam kłos zakwitnie.
Kupalnocka
Mała nocka
Kupalnocka, mała nocka, sobótka się paliła,
Tańcowali przy niej chłopcy
Hej aż do białego dnia.
Żywy ogień mrok rozświetlał,
Czysty płomień, boski żar
A ten kto przez niego skoczy
Czystą duszę będzie miał.
Kupalnocka, mała nocka, sobótka się paliła,
Poszła panna nad brzeg wody
Wieniec z ziela skleiła
Święta wodo ja cię proszę,
Nieśże mój wianeczek w dal,
Który złowi go młodzieniec,
Temu serce swoje dam.
Kupalnocka, mała nocka, sobótka się paliła,
Pełna magii noc nastała,
Tańczy ogień i woda.
Zabaw wiele, bo wesele
I magiczna święta noc
Złe uroki nie działają,
Ziele ma największą moc.
Dzisiaj wieczór krótki
Mała nocka
Dzisiaj wieczór krótki zapalmy Sobótki,
Hej dziewki wybrane bylem przepasane,
Tańcujcie na dworze aż do rannej zorze,
Aże do świtania, ale nie bez grania.
Hej grajki wybrane bylem przepasane,
Dudy niechaj zabrzmią, kotły, trąby zabrzmią,
Niech skrzypią skrzypeczki, piszczą piszczałeczki,
W bęben niechaj biją, miód i piwo piją.
Hej chłopcy wybrane bylem przepasane,
Z dziewkami skakajcie, pożar rozpalajcie,
Hej kładąc świerkowe drewno, cisowe,
Palmy dziś Sobótki bo już wieczór krótki.
Jadą goście jadą
Mała nocka
Jadą goście jadą, koło mego sadu,
Do mnie nie zajadą, bo nie mam posagu.
Choć nie mam posagu ani swego domu,
Jeszcze mnie matula nie da lada komu.
Panieńska uroda jak ta bystra woda,
Przepłynie, przeminie, czy ci lat nie szkoda?
Tobie świeci miesiąc,
A mnie świecą gwiazdy.
Ciebie kocha jedna,
A mnie kocha każdy.
Hej na wzgórze
Mała nocka
Hej na wzgórze na to wzgórze
Nocel mała kopiel moja
Tam dziewczęta się schodziły
Nocel mała kopiel moja
Sobie ogień nałożyły
Nocel mała kopiel moja
Tam ich północ ciemna naszła
Nocel mała kopiel moja
Tam na górze ogień gore
Nocel mała kopiel moja
Na tej górze dwoje drzewa
Nocel mała kopiel moja
Dwoje drzewa boże drzewa
Nocel mała kopiel moja
Bo dziś Słońce święto miewa
Nocel mała kopiel moja
Do ognia Pani
Mała nocka
Do ognia pani, do ognia
A która wyszła to godna.
Ta pani co wyszła, to godna,
To gospodyni nadobna.
A my jej dary darujem,
Z różyczką wianek uwijem.
Wieje wiatreczek od wschodu,
A to ze wschodu letniego,
Oj puścież wy nam jednego,
Syna Augusta naszego.
A my mu dary darujem,
Z leluji wianek uwijem.
Przyjmij najmilszy ten to dar,
Abyś ty u nas zdrów bywał.
Do ognia, pani, do ognia,
A która wyszła, to godna
Ta pani to sama nie wyszła,
Ani swych dzieci nie dała,
To wiedźma była to istna,
To czarownica doistna.
A my jej dary darujem,
Z czego jej wianek uwijem?
Z ciernia jej wianek uwijem.
W dunajeczek
Dziady
Nasz jegomość z wojny jedzie,
pułk wojska wiedzie.
Pierwszy koń jemu się zbujał,
skoczył w bystry dunaj,
w dunajeczek skoczył,
buciki jemu zmoczył.
Nasz jegomość z wojny jedzie,
pułk wojska wiedzie.
Drugi koń jemu się zbujał,
skoczył w bystry dunaj,
w dunajeczek skoczył
sukienki jemu zmoczył.
Nasz jegomość z wojny jedzie,
pułk wojska wiedzie.
Trzeci koń jemu się zbujał,
skoczył w bystry dunaj,
w dunajeczek skoczył
i szabelkę zmoczył.
Nasz jegomość z wojny jedzie,
pułk wojska wiedzie.
Czwarty koń jemu się zbujał,
skoczył w bystry dunaj,
w dunajeczek skoczył
siodełko jemu zmoczył.
Nasz jegomość z wojny jedzie,
pułk wojska wiedzie.
Piąty koń jemu się zbujał,
skoczył w bystry dunaj,
w dunajeczek skoczył,
rękawiczki zmoczył,
zmoczył rękawiczki
swojej kochaneczki.
Czarna rola
Dziady
Czarna rola zaorana, Hej, Hej,
Czarna rola zaorana i kościami wskroś nasiana,
Białem ciałem bronowana, hej, hej,
I obfitą krwią spłokana.
Leży wojak na tej roli, hej, hej,
Leży wojak na tej roli, nakrył oczy swe czerwoną
Kitajeczką w krwi zbroczoną, hej, hej,
Kitajeczką w krwi zbroczoną.
Ani trumny, ani jamy, hej, hej,
Ani trumny, ani jamy, ani ojca, ani mamy,
Ani komu po nim dzwonić, hej, hej,
Ani komu łzy uronić.
Dzwonią konie kopytami, hej, hej,
Dzwonią konie kopytami, a wojaki ostrogami,
Dzwonią konie kopytami, hej, hej,
A wojaki ostrogami.
Kruk przylata s cudzej strony, hej, hej,
Kruk przylata s cudzej strony, na mogile się uwija,
Siwe oczy mu wypija, hej, hej,
Siwe oczy mu wypija.
Chodzi matka wołająca, hej, hej,
Chodzi matka wołająca, syna swego szukająca,
Znamci, znamci syna twego, hej, hej,
Bo ja miewam strawę z niego.
Powiedz kruku mój mileńki, hej, hej,
Powiedz kruku mój mileńki, czy mój jeszcze syn bialeńki,
Oczki jego czy siwieńkie, hej, hej,
Usta jego rumianieńkie?
Powiedz kruku mój mileńki, hej, hej,
Powiedz kruku mój mileńki, czy mój jeszcze syn bialeńki?
Czy się jasny włos promieni, hej, hej,
Czy się liczko mu rumieni?
Usta jego już sinieńkie, hej, hej,
Usta jego już sinieńkie, włosy jego już czarnieńkie,
Ponad liczkiem się uwijam, hej, hej,
Siwe oczy mu wypijam.
Pan krakowski jedzie
Dziady
Na białym koniu
Pan krakowski jedzie,
Dwa tysiące chłopców
Z toporkami wiedzie.
Z toporkami jedzie,
Na wojenkę w pole,
Może ci już żaden
Nie wróci na hale.
Pojechał pan na łowy
Dziady
Pojechał pan na łowy
Do zielonej dąbrowy,
Uwiązał konia swego
Koło krza leszczowego.
I sam poszedł nad dunaj,
Białe rączki umywał,
Białe rączki umywał,
Dunaj się z nim obrywał.
- Służko mój ty, służeńko,
Podajże mi czółenko.
Słóżka czółno podaje,
W panu ducha nie staje.
Pan w dunaju utonął,
Tylko konik wypłynął,
Siadaj służko na konia,
Jedź do pani do dwora.
Służka pani powiada,
Pani z żalu upada,
A co minie godzina,
Pani pana wspomina.
Już godzina i druga,
Płacze pani i sługa,
Już nastaje dzień trzeci,
Płacze czeladź i dzieci.
A gdzie nasz pan nie chadza,
Tam się czeladź nie zgadza,
A gdzie nasz pan nie chodzi,
Tam się żytko nie rodzi.
Mam ci ja tu dwa noże,
Co się na nie położę,
A trzecim się przebije
Na panowej mogile.
Korowaju
Dziady
Korowaju mój,
Korowaju mój,
Czy cię bogi malowały,
Czy gwiazdami przybijały,
Że tak ładny ty.
Malowały mię,
Malowały mię,
Dobre żony z tego sioła,
Piękne dziewki z tego koła,
Że tak ładny ja.
Weźcie ostry miecz,
Weźcie ostry miecz,
I rąbajcie piec gliniany,
Niech korowaj malowany
Idzie tu na stół.
Za lasami kruki kraczą
Dziady
Za lasami kruki kraczą,
Trzema głosy dzieci płaczą,
Kruki kraczą ponad głogi,
Dzieci płaczą pośród drogi.
Kruki kraczą na kalinie,
Dzieci płaczą w Ukrainie.
Pójdę, pójdę do komory,
Wezmę wszystkie moje zbiory.
Na wysokiej stawszy górze,
W nurty rzeki trzos ponurzę,
Niechaj z bystrą wodą leci,
I wspomoże moje dzieci.
Na polu dożynano
Dziady
Kto to huczy jako pszczoły?
Z pola poseł szedł wesoły,
Niesie panu wieść żądaną,
Że na polu dożynano.
Choć niewiele myśmy żęli,
Ale wiele my nażęli.
Sto kóp rano, drugie tyle
Do podwieczorkowej chwile.
Sto kóp trzecie do wieczora,
Sława to dla twego dwora,
Sława tobie między pany,
Że uprawne twoje łany.
Zaszumiała ciemna jodła
Dziady
Zaszumiała ciemna jodła
W północ niespokojną,
Młodzian biały się zasmucił
Przed ponurą wojną.
I zasmucił się, zanudził
Nad swą ciężką dolą;
Bracia moi, choć wy cudzy,
Czyńcie moję wolą.
Dajcie konia s całą zbroją,
Siądę i zajadę,
Nim do boju wyźwie wojsko
Swiatło zorzy blade.
Zarżyj choć raz ty podemną,
Zarżyj siwy koniu,
Niech zasłyszy moja matka
Aż tam w swem ustroniu.
Zasłyszała i westchnęła,
Silnie zapłakała;
Czemuż to ja nie kukułka,
Jabym poleciała!
Poległ w boju młodzian biały,
I w niedzielę rano,
W czystej trawce i murawce
Jego pochowano.
Przyleciała kukułeczka,
Siadła nad murawą;
Podaj, podaj miły synu,
Choćby rękę prawą.
Radbym tobie podać obie,
Ale wyjść nie mogę;
Chłodna ziemia, żółty piasek
Zawaliły drogę.
Młodzian biały
Dziady
Szedł przez pola młodzian biały
I bławatki siał,
A rozsiawszy dalej jechał
I na drodze stał.
O bławatki me barwiane,
Któż poleje was?
Kto przed chłodem was ukryje
W mroźny zimy czas?
Matka stara, siostra mała,
Żona młodych lat,
Wczora w wieczór przywieziona
Szła po wodę w sad.
To-li ona utonęła,
Czy zgubiła ślad?
To-li białe je nożęta
Zły obraził gad?
Czyżby Dźwina nad tonącą
Nie zadrżała w krąg?
Nad błądzącą nie zaszumiał
Wietrzyk pośród łąk?
Ach! Nie tonie ona w Dźwinie,
Nie zbłądziła z dróg;
Lecz ją uwiózł do swych pustyń
Niegodziwy wróg!
Mego konia lot
Nasze
Mego konia lot jako grzmot,
I siodełko, pieścidełko,
Och! Takiego nie znajdziecie nigdzie w siole;
Och! Drugiego w całym świecie nie ma nikt!
A do bitew jako brzytew,
Ma szablica ? pierś spiżowa,
A źrenica jastrzębiowa.
Zepnę konia i przez błonia wiatrem gnam
Strumień góra czy parowa,
Strumień góra czy parowa,
Krzyknę: hura! I już tam!
Strumień góra krzyknę: hura! I już tam!
Trzy smutki junaka
Nasze
Ciemna się już nocka na ziemię spuściła,
Na ziemię spuściła, wszystkim spokój dała.
Wszystkim spokój dała, ptakom i słowikom,
Tylko junakowi trzy smutki zadała.
Pierwszy jemu smutek - gdzie słoneczko wschodzi?
Drugi jemu smutek - gdzie słonko zapada?
Trzeci jemu smutek jego stara matka,
Wnet go miła matka w tabor wyprawiała.
O mój drogi synu, gdy mi pójdziesz z domu,
Wezmą tobie wezmą, twoją rusą głowę,
Wezmą tobie wezmą twoją rusą głowę,
Twoją rusą głowę, twoją prawą rękę.
Jeżeli mi wezmą moją rusą głowę,
Grób mi wykopiecie tam przy Janie,
I w nim pochowacie moje białe ciało,
I w nim położycie moją prawą rękę.
W rękę mi zatkniecie kitę rozmarynu,
Do niej przywiążecie konika wronego,
Do niej przywiążecie konika wronego,
Niech mnie konik zechce, kiedy luba nie chce.
Narzekanie sióstr
Nasze
Już przyleciały łabędzi roje
I popędzili na wojnę woje.
Innych bratkowie już wyszli z domu,
A od nas nie ma pojechać komu.
Brat jeden ? i ten będzie żołnierzem:
Same konika ojcu ubierzem!
Jedna siostreńka brata ubiera,
Druga siostreńka wrótka otwiera.
Oj bratku, bratku ? kiedyż z podróży
Wrócisz do ojca czerwonej róży?
Wrócę, gdy róża rozkwitnie wiankiem.
I rozkwitnęła niedzieli rankiem.
Niema i niema bratka naszego,
Idźmy siostrzeńko czekać na niego.
Na onej górce u tego płotu,
Tam zaczekamy bratka powrotu.
Górkę zdeptalim, ślepim oczyma,
Bratka naszego niema i niema.
Bieży koniczek przybiegł w podskoku,
Srebrne strzemiona wiszą u boku.
Pójdź-no siostreńko konika chwytać,
A gdy schwytamy, będziem go pytać.
Ej koniu, koniu, bratni rumaku,
Gdzieś pana podział? Na jakim szlaku?
W wojnie zabito waszego brata,
A mnie puszczono na koniec świata.
Rzek dziewięcioro wpław przepłynąłem,
A tę dziesiątą nurtem przerżnąłem.
Słoneczko rzekło kończąc swą drogę:
Ja wam żałować brata pomogę.
Dziewięć poranków mgłą się zastawię,
A dziesiątego ni się pojawię.
Białe wiły
Nasze
Powiewała swiba, wiba
Nad zagrodą gospodarską,
Białe wiły koło wiły,
Koło wiły, wino piły,
Jedna drugiej przypijała:
Ni na twoje ni na moje,
Gospodyni dobre zdrowie!
Gospodyni tej zagrody!
Gospodyni pomyśliła
Czemby wiły obdarzyła,
Mały darek, cwancigerek,
Dobry darek choć szkuderek.
Córka Słońca
Nasze
Jutrzenka gotowała wesele,
Perun wjechał przez wrota i rozbił zielony dąb.
Krwią która z dębu wytrysła,
Suknia mi się pobryzgała i wianek poplamił.
Płakała córka słońca,
Trzy lata liście zbierała, powiędłe liście.
- Gdzie ja matko kochana,
Sukienki pomyję? Gdzie krew tę wypiorę?
- Idź córko moja miła,
Do jeziora gdzie dziewięć wpada strumieni.
- Gdzie ja matko kochana,
Sukienki moje wysuszę? Gdzie na wietrze rozwieszę?
- O córko moja miła!
W ogrodzie, ogródku gdzie dziewięć róż kwitnie.
- Gdzie ja, matko kochana,
Suknie na siebie wdzieję? Kiedy czyste włożę?
- O córko moja miła!
Tego dnia gdy na niebie dziewięć słońc zaświeci.
Nuż żywo
Nasze
Nuż żywo w hopki dziarskie parobki,
Z dziewkami w koło tańczcie wesoło,
Gdy ojców cnota włada sercami,
Niknie zgryzota, wesołość z nami.
Nuż żywo z góry, żwawe mazury,
Niech radość nasza biedę odstrasza,
Gdy ojców cnota włada sercami,
Niknie zgryzota, wesołość z nami.
Nuż żywo w hopki, w stodole snopki,
W karczmie wódeczka, nuż z mazowiecka.
Gdy ojców cnota włada sercami,
Niknie zgryzota, wesołość z nami.
Gdy ojców cnota włada sercami,
Niknie zgryzota, wesołość z nami.
Gdy ojców cnota włada sercami,
Niknie zgryzota, wesołość z nami.
Idą myśliwi
Nasze
Zachrzęsło w cieniach dąbrowy,
Idą myśliwi, idą na łowy.
Trwoży to samkę turowę,
Co się tam pasła, pasła na trawie,
Z pod rogów podnosi głowę,
O swoją młodość w obawie,
Na chrzęsty nadstawia ucha,
Rzuca wzrok bystry, bystry ? i słucha.
Jak księżyc rogów swych brzemię
Z westchnieniem ciska, ciska o ziemię:
Cóż mi po rogach na głowie!
Nie bujać mi tu już w tej dąbrowie!
Na inne idę już błonie,
Nim mnie dościgną pogonie.
Na inne idę już błonie,
Nim mnie dościgną, dościgną pogonie.
Wrzask, stuk, śpiew słychać na dworze,
Bracia swatowie, bracia z gromadą,
Hucznie i głośno tu jadą:
Trwoży się panna, panna w komorze.
Szczerozłotych kluczów brzemię
Od siebie rzuca na ziemię.
Cóż po tych kluczach mi teraz!
Nie będę tu już bawiła, rządziła.
Dożynali
Nasze
Słońce zmierza na spoczynek,
U nas dzisiaj dzień dożynek.
Swego pana wyglądamy,
Jemu z serca zaśpiewamy.
Idzie do nas nasz pan młody,
Idą za nim i podwody;
Wiezie miodek wiezie piwo,
Sery, chleby i mleczywo.
Do biesiady nas zaprasza,
Śpiewaj mu drużyno nasza;
Panie zacny, dobrotliwy,
Jakeś ty nam szczodrobliwy.
Smaczne piwo z twej piwnicy,
Boś naważył go z pszenicy,
Smakowite twoje miody,
Bo lipowe twe ogrody.
Dobre sery i mleczywa.
Twoim krówkom łąk nie zbywa;
Chleby białe, wypieczone,
Gospodarną masz ty żonę.
Dzięki Bogom za dożynek,
Tobie panie za spoczynek;
Już my pole zwojowali,
Na dożynkach pohulali.
Za lasem, za górą
Nasze
Za lasem za górą, zszedł się wiater z chmurą,
Za łby się porwali, kto kogo przewali.
bis
Wiater się obrócił, chmurę w morze rzucił,
Zagwizdał se potem i poleciał lotem
bis
I poleciał lotem aż na łyse góry,
Aż na łyse góry, bić też drugie chmury
bis
Strukis
Nasze
Płacze kukaweczka płacze, i skarży się biedna
Już cię synu nie obaczę, muszę kukać jedna
Pliszka dowie się przyleci, zabije mnie za swe dzieci
Pliszka dowie się przyleci, zabije mnie za swe dzieci.
A kruk kukaweczkę wita, skrzydłem otarł łzy,
Moja droga siostro, pyta, czego płaczesz ty?
Bo w kupałę wczora, ciemnego wieczora,
Syn mój z całą wsią na jezioro popłynął, ryb nie złowił zginął.
Strukis zalał go!
Teraz muszę biedna kukać sama jedna!
Nie płacz siostro kochana, zabijemy Strukisa!
I zawołał bociana, czajkę, wronę i lisa
I zawołał bociana, czajkę, wronę i lisa.
Za jodłowym borem, siedli nad jeziorem,
I nad samym brzegiem stanęli szeregiem.
Strukis się rozgniewał i skrzelami plusnął,
I topielą chlusnął wszystkich pozalewał.
Otóż wam wojować, otóż wam wojować?
Jedź brateńku
Nasze
Jedź, jedź brateńku, nie baw się, nie,
Nie daj wronemu, tak długo stać.
Nie daj wronemu wkorzenić się,
Ni na listeńki rosić i lać!
Tak dobrze na cię, nasz miły bracie,
Ojca i matki swej nie szanować,
Siostrzeńki młodzieńkie wybuzować;
Dostałeś szablicę, twą oblubienicę.
A kiedy wyjadę do mych towarzyszy,
Kto mnie przeprowadzi, kto mnie i pocieszy?
Przeprowadzą ciebie bębny rozgłośne,
A pocieszą ciebie rogi donośne
A kiedy wyjadę do mych towarzyszy,
Kto mnie przeprowadzi, kto mnie i pocieszy?
Przeprowadzą ciebie bębny rozgłośne,
A pocieszą ciebie rogi donośne.